قبل از فراگیری ویروس کرونا 20 میلیون کودک بین 5 تا 16 ساله به دلیل فقر از رفتن به مدرسه محروم بودند اما همه گیر شدن کرونا تاثیرات بدی بر سیستم آموزشی پاکستان وارد کرد.
ده ها هزار مدرسه ابتدایی و متوسطه بخش دولتی و خصوصی در دوران کرونا تعطیل و صدها هزار کودک پاکستانی نیز مجبور شدند در خانه بمانند. دو سال سیستم آموزشی به صورت آن لاین و از راه دور بود این امر باعث تنبلی کودک شده تحصیلاتشان را مختل کرد. البته راهکارهایی برای تقویت نظام آموزشی مانند راه اندازی برنامه های ویژه آموزشی با کمک گرفتن از سازمان امداد بی نظیر بوتو، نقش مهم در جبران خسارت ها به سیستم آموزشی پاکستان داشت و میتوانست جلوی ترک تحصیل کودکان را بگیرد. هر چند این سازمان دولتی برای حمایت از خانواده فقیر و کم درآمد طراحی شده است و حمایت های مالی نیز تنها در راستای ریشه کنی فقر صورت میگیرد اما با برنامه ریزی دقیق و حساب شده با اختصاص کمک های ویژه برای کودکان برای ادامه تحصیل، میشد از ترک تحصیل کودکان جلوگیری کرد.
سیل عظیم و تاثیر منفی آن بر مدارس
مردم پاکستان هنوز از اثرات منفی دوران همه گیری کرونا خارج نشده بودند که گرفتار سیل عظیم در اکثر مناطق این کشور شدند. این سیل ویرانگر قسمت اعظم ایالت سند و بلوچستان و همچنین مناطق جنوبی ایالت پنجاب و خیبرپختون خواه را فرا گرفت. در این مصیبت بزرگ ده ها هزار مدرسه ابتدایی متوسط و کالج های دولتی تحت تاثیر سیل آسیب جدی دیدند.
اما دولت پاکستان در قبال این چالش بزرگ آموزش بسیار ضعیف است. دولت های مرکزی و محلی برای احیاء آموزش در مدارس سیل زده تاکنون از نقش آفرینی خودداری کرده است و تنها سازمان های بین المللی و خصوصی با فعالیت های بسیار محدود وارد میدان شده اند. بحران سیاسی بین دولت مرکزی و حزب تحریک انصاف به عنوان تنها حزب جناح مخالف موضوع آسیب شناسی و بررسی چالش های آموزشی در این کشور اسلامی را کاملا به حاشیه رانده است.
گرانی و تورم افسار گسیخته عامل مهم دیگر ترک تحصیلی دانش آموزان پاکستانی
بحران اقتصادی و مالی و تورم شدید که باعث فقر بیشتر مردم پاکستان شده است عامل مهم دیگر ترک تحصیلی کودکان پاکستان می باشد.
گرانی در پاکستان تا چند سال قبل دو رقمی و حول و حوش 10 درصد بود. حقوق کارمندان نیز همزمان با بالا رفتن تدریجی اما آهسته تورم کمی افزایش می یافت. تورم به صورت افسارگسیخته نبود و کارمندان میتوانستند هزینه زندگی خود را مدیریت کنند.
اما اکنون تورم از 30 درصد گذشته است واین زندگی مردم عادی حتی قشر حقوق بگیران تا رتبه شغلی 16 را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. البته کارمندان و مسئولان ارشد دولتی دارای رتبه شغلی بین 18 و 22 به دلیل برخورداری از تسهیلات ویژه از جمله مسکن، برق، آب، گاز و بنزین رایگان و حتی برخورداری از آشپز، راننده و خدمتکار تاثیری در تورم ندارد. نظامیان در پاکستان به استثناء سربازان عادی جز طبقه اشرافی تصور می شوند و از امکانات زیادی برخوردار هستند و این طبقه از جامعه میتوانند زندگی خود را بدون اینکه تحت تاثیر تورم قرار بگیرد سپری کنند.
از سوی دیگر تورم افسار گسیخته بر سیستم آموزشی پاکستان نیز تاثیر مخربی داشته است به نحوی که به دلیل عدم استطاعت خانواده ها در تامین هزینه تحصیلی کودکان، روند ترک تحصیلی دانش آموزان سرعت بیشتری به خود گرفته است.
همه مدارس خصوصی در پاکستان شهریه تحصیلی دانش آموزان را افزایش قابل توجهی داده اند. افزایش قیمت کتاب دفتر و دیگر هزینه های متعلق به نوشت افزار نیز به معضلی مهم برای خانواده های کم درآمد و متوسط پاکستان تبدیل شده است. از سوی دیگر هزینه خودروهای مدارس نیز به دلیل بالا رفتن قیمت بنزین و سوخت نیز دو برابر شده است.
همچنین هزینه امتحانات نیز افزایش یافته است زیرا که هزینه چاپ نیز تقریبا در طول یکسال گذشته دو برابر شده است.
قبلا دولت مرکزی و محلی در بلوچستان، سند، پنجاب، خیبرپختنون خواه و دو منطقه کشمیر و گیلگیت بلتستان، کتاب های رایگان در اختیار دانش آموزان در مدارس دولتی قرار می دادند اما دانش آموزان در مدارس خصوصی باید کتاب های خود را خریداری کنند و این در حالیست که هزینه چاپ کتاب های درسی در پاکستان نیز 200 درصد افزایش یافته است. همچنین گفته می شود که دولت که خود درگیر بحران مالی شده است و برای تامین هزینه های جاری مدام مجبور است از بانک های داخلی و خارجی وام با بهره زیاد بگیرد، دیگر استطاعت توزیع کتاب های رایگان در اختیار دانش آموزان را ندارد و این یعنی اینکه حتی دانش آموزان در مدارس دولتی نیز شاید دیگر نتوانند در این مدارس تحصیل کنند و چالش ترک تحصیلی ممکن است به مدارس دولتی نیز سرایت کند.
از سوی دیگر هم معلمان مدارس دولتی و خصوصی پاکستان در بین کارمندان دولتی کمترین حقوق و مزایا را دریافت می کنند. اکثر معلمان پاکستان دارای شغل دوم نیز هستند زیرا حقوقشان کفاف زندگی آنها را نمی دهد.
خانواده های پاکستانی زمانی که دچار مشکلات مالی می شوند معمولا اولین کاری که می کنند کم کردن هزینه تحصیلی کودکان است. زیرا که پر کردن شکم کودکان و نجات از گرسنگی در اولویت آنها قرار دارد. در چنین وضعیت بغرنجی که مردم پاکستان امروز به آن مبتلا شده اند روند ترک تحصلی کودکان سرعت بیشتری به خود گرفته است.
در گزارش وضعیت آموزش پاکستان، افزایش تعداد دانش آموزان در مدارس دولتی و کاهش شدید آنها در مدارس خصوصی به وضوع به چشم می خورد و این نشان می دهد که خانواده های پاکستانی به اجبار به انتقال کودکان از مدارس خصوصی به مدارس دولتی روی آورده اند و این در حالیست که استاندارد آموزشی مدارس دولتی نسبت به مدارس خصوصی بسیار ناچیز است. فساد اداری گسترده در پاکستان باعث تعطیلی اکثر مدارس دولتی در ایالت سند و بلوچستان و برخی مناطق در دو ایالت پنجاب و خیبرپختون خواه شده است اما معلمان در این مدارس همچنان حقوق و مزایای خود هر چند اندک را دریافت می کنند و اکثر این معلمان نیز بدون اینکه در کلاس های درس حاضر شوند به فعالیت های تجاری می پردازند.
یقینا عوامل سه سال اخیر پاکستان یعنی همه گیری کرونا، سیل عظیم و بحران سیاسی که به عمیق تر شدن بحران مالی و اقتصادی منجر شده است تاثیری مستقیم بر نظام آموزشی پاکستان گذاشته است. ادامه این معضل بزرگ اجتماعی میتواند دورنمای تاریکی را برای این کشور به صورت افزایش جهل و نادانی، عدم آموزش نسل جوان، کاهش نیروی انسانی ماهر و تحصیل کرده و در نهایت کاهش چشمگیر ناخالص ملی و عدم پیشرفت معیشتی و اجتماعی در آینده بگذارد.
منبع: روزنامه دان
نظر شما